คำตอบที่ 3
ช้าง สัตว์ใหญ่โตและทรงพลังที่ท่องไปอย่างเสรีในสถานที่ต่างแดน พวกมันเป็นสัตว์สังคมที่มีความผูกพันอย่างใกล้ชิดภายในครอบครัวและมีนิสัยขี้เล่น แต่ความสัมพันธ์ระหว่างช้างกับมนุษย์เป็นเรื่องที่มีความขัดแย้ง ช้างเป็นที่ยำเกรงเรื่องความแข็งแรงของพวกมัน และครั้งหนึ่งในอดีต คนเคยกราบไหว้บูชาพวกมัน แต่พวกมันก็ยังตกเป็นเหยื่อของมนุษยชาติ ด้วยการนำมันมาใช้ในสงคราม หรือนำมาแสดงในละครสัตว์
พระมหากษัตริย์ของไทยเคยทรงพวกมันเข้าสู่การศึก เพื่อปกป้องประเทศจากชาวพม่าในการสู้รบนองเลือดหลายครั้ง ขณะเดียวกันช้างก็เป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมของสันติภาพสำหรับเมืองพุทธแห่งนี้อีกด้วย หลายคนเอาของมาเซ่นไหว้รูปปั้นพิฆเณศ
ส่วนช้างเผือกเป็นสัญลักษณ์สำคัญในประวัติศาสตร์ของประเทศไทย ในฐานะสัญลักษณ์แห่งพระราชอำนาจ จำนวนช้างเผือกที่กษัตริย์ครอบครองบ่งบอกถึงอำนาจของพระองค์ ช้างเผือกจะหายากมาก หนังของมันเป็นสีชมพูแทนที่จะเป็นสีเทา และพวกมันมีเล็บสีขาวและขนหางสีขาว
เมื่อช่วงต้นของศตวรรษนี้ พวกช้างยังท่องไปอย่างเสรี และเชื่อกันว่ามีช้างกว่า 100,000 ตัว เดินอยู่ตามชายแดนประเทศไทย ปัจจุบันจำนวนช้างลดลงเหลือประมาณ 2,500 ตัว การช่วยเหลือสัตว์ที่ตกระกำลำบากเหล่านี้กำลังจะมาถึง เมื่อสตรีที่มุ่งมั่นสองคนที่มีเป้าหมายที่จะฟื้นฟูสุขภาพ ความไว้เนื้อเชื่อใจ และศักดิ์ศรีของพวกมัน ก่อนที่เครื่องจักรจะทำให้สัตว์ใช้งานจำนวนมากเป็นของล้าสมัย
อันทัวเน็ต ฟาน เดอ วาเทอร์ สตรีชาวดัตช์ที่มีความห่วงใยคนหนึ่งได้ยินเรื่องที่พักพิงสำหรับช้างตกทุกข์ได้ยาก เธอจึงเดินทางมาประเทศไทยด้วยความมุ่งมั่นที่จะช่วยเหลือ เธออาสาสมัครมาช่วยดูแลช้าง ณ ศูนย์พักพิงช้างในภาคเหนือของประเทศไทยใกล้กับจังหวัดเชียงใหม่
ส่วน แสงเดือน ชัยเลิศ หรือ เล็ก คือผู้หญิงไทยที่เปิดศูนย์แห่งนี้ในทศวรรษที่ 1990 เห็นได้ชัดว่าความสัมพันธ์ระหว่างเธอกับช้างทำให้ทั้งสองฝ่ายมีความสุข วัตถุประสงค์หลักของเล็กคือความพยายามทำให้ช้างที่เครียด และได้รับความบอบช้ำมาอยู่กับเธอที่ศูนย์นี้ เพื่อทำให้ชีวิตของพวกมันได้เปลี่ยนไปในทางที่ดีขึ้น และพวกมันสามารถเรียนรู้ที่จะไว้ใจมนุษย์ได้อีกครั้ง
หลังจากค้นคว้าเรื่องชะตากรรมของช้างเหล่านี้ อันทัวเน็ตได้ตัดสินใจว่าจำเป็นต้องมีการดำเนินงานทางตรงยิ่งกว่านี้ เธอจึงก่อตั้งมูลนิธิเพื่อช่วยช้างอย่างจริงจัง แผนการของเธอคือหาช้างสองเชือกซึ่งกำลังต้องการความช่วยเหลืออย่างยิ่งยวด เดินทางขึ้นเหนือไปยังศูนย์ของเล็ก และระหว่างทางก็ให้ความกระจ่างแก่คนท้องถิ่นเกี่ยวกับสัตว์ที่พิเศษมาก ๆ เพื่อไม่ให้ช้างถูกบังคับจิตใจ ถูกล่ามโซ่ หรือถูกเฆี่ยนตี
การปฏิบัติต่อช้างในประเทศไทยส่วนใหญ่ขึ้นอยู่กับนิสัยของเจ้าของและควาญช้าง ซึ่งก็คือคนที่ฝึกพวกมัน ตามปกติแล้วจะเพื่อผลกำไร ช้างที่ถูกนำมาเลี้ยงเป็นช้างบ้าน ส่วนใหญ่จะถูกเลี้ยงไว้ตามปางช้างต่าง ๆ ทั่วประเทศ ซึ่งพวกมันจะเรียนรู้ที่จะทำงาน สร้างความบันเทิง และบรรทุกนักท่องเที่ยวหลายแสนคนซึ่งมาเยือนประเทศไทยในแต่ละปี ช้างบางเชือกได้รับการปฏิบัติดี แต่อีกหลายเชือกไม่ใช่ และต้องใช้ชีวิต รวมทั้งมักจะต้องตรากตรำในสภาพที่น่าเวทนาและน่าสลดใจ เหตุผลหนึ่งที่มีช้างบ้านมากมายเหลือเกินก็เพราะคำสั่งห้ามนำช้างมาใช้ในอุตสาหกรรมป่าไม้ ที่ประกาศในปี ค.ศ.1989
เพื่อเปลี่ยนแปลงชีวิตของช้างให้ดีขึ้น อันดับแรกอันทัวเน็ตและเล็กจำเป็นต้องหาช้างสองเชือกที่ต้องการความช่วยเหลืออย่างยิ่งยวด พวกเขาตัดสินใจไปที่งานช้างสุรินทร์ งานประจำปีซึ่งช้างบ้านนับร้อย ๆ เชือกจะมารวมกันจากทั่วประเทศ และที่นั่นฉากหลังความยิ่งใหญ่อลังการทั้งสองก็ได้พบกับดอกเงินและศรีนวล
ดอกเงินถูกซ่อนไว้ที่มุมและล่ามโซ่สั้น ๆ ไว้อย่างแน่นหนา มันหงอยและดูเหมือนขาดอาหาร และไม่สามารถเข้าร่วมในเทศกาล เพราะเธอมีพฤติกรรมไม่อยู่กับร่องกับรอย อันทัวเน็ตได้ทราบว่าช้างเชือกนี้เคยผ่านการฝึกอันโหดร้าย ซึ่งพวกช้างจะถูกปราบและบังคับให้แสดงลูกเล่นต่าง ๆ
ศรีนวลเคยเป็นช้างเดินป่าที่พานักท่องเที่ยวไปไหนมาไหน เธอถูกบังคับให้ทำงานเป็นเวลายาวนานทุกวันโดยไม่มีเวลากินอาหารมากพอ และหลังจากเสร็จงานแต่ละวัน เธอถูกล่ามโซ่ไว้ใกล้นาข้าว ค่ำวันหนึ่งเธอสามารถหนีไปหาอาหาร เจ้าของนาข้าวโกรธจัดและยิงหนังสติ๊กใส่เธอ ทำให้ตาซ้ายของเธอบอด
อันทัวเน็ตต้องพบกับเจ้าของช้างทั้งสองนี้ เพื่อซื้ออิสรภาพของพวกมัน ราคาช้างนั้นแตกต่างกันไปตามสุขภาพและสภาพของช้าง เจ้าของดอกเงินต้องการเกือบ 240,000 บาท อย่างไรก็ตามอันทัวเน็ตต้องรีบ ดอกเงินกำลังถูกฝึก
ลูกช้างเริ่มถูกฝึกเมื่อพวกมันอายุประมาณสามปี พวกมันเรียนรู้จักเชื่อฟังคำสั่งอย่างรวดเร็ว ในเดือนแรก พวกมันถูกขังอยู่ในกรงไม้ หรือล่ามไว้ ในขณะที่พวกมันเรียนรู้เรื่องพื้นฐานต่าง ๆ พวกมันถูกกักขังไว้ที่นั่นทั้งวันทั้งคืน การฝึกใช้เวลาประมาณเจ็ดปี ควาญช้างทำให้ช้างคุ้นเคยกับอุปกรณ์ต่าง ๆ ซึ่งใช้ในการทำงาน และ สวมโซ่คล้องขาถาวร ขั้นตอนต่อไปคือการทำให้ช้างคุ้นกับคำสั่งซึ่งสั่งโดยการใช้เท้าหรือขากด หรือโดยใช้ขอสับ เมื่อฝึกการเชื่อฟังขั้นต้นเสร็จสิ้นแล้ว ช้างและควาญก็จะเริ่มหลักสูตรสี่ถึงห้าปี
ขณะที่อันทัวเน็ตพาช้างทั้งสองเชือกออกเดินทางมุ่งหน้าไปยังศูนย์พักพิงช้างของเล็ก ช้างกลุ่มใหญ่ของเล็กที่ได้รับการช่วยเหลือมาและเพิ่มจำนวนขึ้นจะเป็นครอบครัวใหม่ของพวกมัน ถ้าครอบครัวนั้นมีคุณทวด มันก็คงจะเป็น... แม่เพิ่ม ด้วยวัย 89 ปี เธอเป็นช้างอายุมากที่สุด และเป็นเชือกแรกที่เข้ามาอยู่ในศูนย์นี้เมื่อปี ค.ศ.1995 เธอได้สร้างกลุ่มครอบครัวของตัวเองร่วมกับโฮปและโยเกีย
โฮป เป็นช้างพลายวัยเด็กอายุห้าปีซึ่งเติบโตมาในศูนย์แห่งนี้ โยเกียเคยเป็นช้างลากไม้ แม่เพิ่มดูแลโยเกียเป็นพิเศษเพราะมันตาบอดทั้งสองข้างเพราะหนังสติ๊กหลังจากไม่เชื่อฟังเจ้าของ มันจึงกระสับกระส่ายและอิดออดมากกว่า เธอพึ่งพาแม่เพิ่มและให้เธอนำทางไปรอบ ๆ ศูนย์
เล็กกับควาญของเธอพยายามฝึกช้างโดยการให้รางวัล เมื่อพวกมันทำภารกิจได้อย่างถูกต้อง พวกเขาก็จะเอาอาหารอร่อย ๆ ให้มันกิน เล็กเชื่อว่าเราสามารถฝึกช้างได้โดยไม่ต้องทำร้ายมัน โดยไม่ต้องบังคับจิตใจ มันเป็นการทดลองและเป็นวิธีที่น้อยคนเคยลอง
ติดตามชมเรื่องราวของสัตว์ใหญ่ใจดีและมนุษย์ที่มอบชีวิตให้กับภารกิจการอนุรักษ์ประชากรช้างที่กำลังลดจำนวนลงเรื่อย ๆ ในสารคดี ELEPHANTS UNCOVERED ทางแอนนิมอล แพลนเน็ต ออกอากาศวันพุธที่ 27 ก.ค.นี้ เวลา 20.00 น. ทางช่องทรูวิชั่นส์ 21.
